1 Şubat 2011 Salı

HURRİLER'DE SANAT


Hurriler Sümer -Babil kültür -sanat geleneğinin yaşatıcıları olarak görülmekte ,bazı uygarlık alanlarında kendilerine ait öz yaratıları vardır .Hurri metinleri genellikle Babil çivi yazısı ile çok fonetik bir biçimde ve pek az ideogram kullanılarak yazımıştır .Hurriler mitoloji alanında güzel eserler vermişlerdir .Komşuları Hititlere daha sonra Fenikelilerin ve Geç Hititllerin aracılığı Hellen dünyasına etkili olmuşlardır .Hattuşaş 'da Akad ,Hurri ve hitit dillerinde yazılmış tabletlerde ele geçen Glagameş Efsanesi ana çizgileriyle eski Babil örneğine uygunsada yeni bir Hurri yorumudur .En iyi metinden korunanı Hititçe olanıdır .Her iki kentte de Hurrice yazılı tabletler Mitanni stilinde vazolar ,mühürler ve duvar resimleri bulunmuştur .Mitanni sanatkarlarının yaratısı olmaları akla gelmektedir .Yarimlim'in Nikmepa 'nın Saraylarında Mitanni özelliği olarak önerilen '' dirsekli ''yapı planları ve ocaklı büyük dörtgen salonları vardır. Mitanni tabakalarında öteki sanat alanlarında gördüğümüz Ege özellikleri gibi açık tutumun ürünleridir .Bununla beraber bu tutumun yalnız Hurrilerle ilgili olduğunu söylemek güçtür .Her iki sarayda tören odasına girişin direkli ya da sütunlu geçitler biçiminde düzenlenmiş olması gerçekten Girit -Aka uygarlıkaların aynısıdır .Girit saray'larındaki fresklere benzeyen duvar resimleri süslemesi ,gerçekten Minos uygarlığı'nın belirli etkileridir .Ugarit'in Mitanni Dönemi tabakasında gün ışığına çıkan ve şimdi Halep Müzesinde korunan altın kâselerinde spiral ögesini Nuzi seramiğinde ,hayat ağacı motifini ise Nuzi duvar resimlerinde görülür . Bu kaselerdeki figürlerin stil bakımından Mitanni Heykelciliği ya da Mitanni mühür kazıcılığı ile hiç bir benzerliği yoktur .Spıral motifi ,uçan dört nal hayvan ve toslayan boğa motifi Ege etkileridir .Nitekim toslayan ,dili dışarı sarkmış ,boğa motifine Alaca höyük'te kabartmalarına rastlanmaktadır .

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder